غذای مخصوص چهارشنبه سوری + 8 مدل غذای چهارشنبه سوری

چهارشنبه سوری، جشنی که با آتش و شادی به استقبال نوروز می رویم، تنها به پریدن از روی آتش محدود نمی شود. غذاهای خوشمزه و نمادین این شب، نقش مهمی در گردهمایی خانوادگی و حفظ سنتها دارند. از آش رشته پرسبزی که نشانه برکت است تا کوکو سبزی عطردار که نماد تازگی بهار محسوب می شود، هر کدام داستانی از گذشته تا امروز را روایت می کنند. در این مطلب به سراغ لیستی از غذاهای محبوب چهارشنبه سوری می رویم. این دستورات ساده، ترکیبی از اصالت و سلامتند و یادآور این هستند که جشنهای ایرانی همیشه با خوراکیهای خاطره انگیز گره خورده اند.

آش رشته چهارشنبه سوری

مواد لازم آش رشته برای ۶ نفر

• رشته آش: ۲۰۰ گرم
• نخود و لوبیا (از شب قبل خیس کرده و پخته) : ۱ پیمانه
• سبزی آش (گشنیز، اسفناج، تره، شوید) : ۵۰۰ گرم
• پیاز متوسط: ۱ عدد
• سیر: ۲ حبه
• روغن زیتون: ۳ قاشق غذاخوری
• نمک، زردچوبه، فلفل سیاه: به میزان لازم
• کشک ساییده: ۱ پیمانه (اختیاری)
• نعناع داغ و پیاز داغ: برای تزیین

طرز تهیه آش رشته

• نخود و لوبیا را از شب قبل در آب خیس کنید. سپس با کمی نمک بپزید تا نرم شوند.
• سبزی آش را پس از پاک کردن، کاملاً بشویید و ریز خرد کنید (اندازه ذرهبینی مناسب نیست، کمی درشتتر بهتر است).
• در قابلمه بزرگی، روغن زیتون را گرم کنید. پیاز خردشده و سیر له شده را تفت دهید تا طلایی و معطر شوند.
• سبزی خردشده را به پیاز اضافه کرده و ۵ دقیقه تفت دهید. سپس حبوبات پخته را همراه با ۶ پیمانه آب جوش به قابلمه افزوده نمایید.
• روی حرارت ملایم، نمک، زردچوبه و فلفل را به مواد اضافه کنید. بگذارید ۴۰ دقیقه بجوشد تا سبزیها کاملاً پخته شوند.
• رشته ها را به آش اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا به هم نچسبند. ۱۵ دقیقه دیگر بپزید.
• در نهایت کشک را در کاسه های سرو ریخته و آش داغ را روی آن بریزید. با نعناع داغ و پیاز داغ تزیین کنید.

نکات کلیدی:

• برای لعاب بهتر، ۲ قاشق آرد نخودچی به آش اضافه کنید.
• اگر آش را ترجیح می دهید، ۱ قاشق رب انار در مرحله آخر اضافه کنید.

کوکو سبزی

مواد کوکو سبزی لازم برای ۴ نفر

• سبزی کوکو (تره، جعفری، گشنیز، شوید): ۵۰۰ گرم
• تخم مرغ: ۴ عدد
• آرد: ۲ قاشق غذاخوری (برای یکدست شدن بافت)
• روغن زیتون: به میزان لازم برای سرخ کردن
• زردچوبه، نمک و فلفل: به میزان لازم
• گردوی خردشده: ½ پیمانه (اختیاری)

طرز تهیه کوکو سبزی

• سبزی ها را پس از شستن، کاملاً آبکش کنید. سپس ساطوری خرد کرده و در پارچه ای تمیز فشار دهید تا آب اضافی آن گرفته شود.
• در کاسه ای بزرگ با تخم مرغها، سبزیها را با آرد، نمک، زردچوبه و فلفل مخلوط کنید. اگر دوست دارید، گردو را نیز اضافه نمایید.
• در تابه نچسب، روغن زیتون را داغ کنید. مایه کوکو را به اندازه کفگیر بردارید و در تابه پهن کنید. حرارت را متوسط نگه دارید تا کوکو به آرامی بپزد و داخل آن نرم بماند.
• پس از ۷-۸ دقیقه، کوکو را برگردانید تا طرف دیگر نیز طلایی شود.

نکات طلایی:

• برای کوکوی ترد، مایه را در روغن بیشتری سرخ کنید.
• اگر گیاهخوار هستید، تخممرغ را با ۲ قاشق آرد نخودچی جایگزین کنید.

دلمه برگ مو با روغن زیتون

مواد لازم برای ۲۰ عدد دلمه برگ مو با روغن زیتون

• برگ مو تازه یا خشک: ۲۰ عدد
• برنج: ۱ پیمانه
• گوشت چرخ کرده (گوساله یا مرغ): ۲۰۰ گرم
• پیاز رنده شده: ۱ عدد
• روغن زیتون: ۴ قاشق غذاخوری
• نعناع خشک، نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
• آب انار یا آبلیمو: ۲ قاشق غذاخوری (برای طعم ترش)

طرز تهیه دلمه برگ مو با روغن زیتون

• برگها را در آب جوش ۵ دقیقه بگذارید تا نرم شوند. اگر خشک هستند، ۱ ساعت در آب ولرم خیس کنید.
• برنج را با ۱ پیمانه آب و کمی نمک نی مپز کنید. گوشت، پیاز، ادویهها، ۲ قاشق روغن زیتون و برنج نیم پز را مخلوط نمایید.
• هر برگ مو را روی سطح صاف بگذارید. یک قاشق از مایه را وسط برگ قرار داده و لبه ها را به سمت داخل جمع کنید. سپس به شکل رول بپیچید.
• دلمه ها را در قابلمه ای بچینید. ۲ پیمانه آب جوش، آب انار و باقیمانده روغن زیتون را اضافه کنید. درب قابلمه را بگذارید و روی حرارت ملایم ۱ ساعت بپزید.

نکات طلایی

• برای جلوگیری از باز شدن دلمه ها، آنها را محکم بپیچید.
• اگر برگ مو در دسترس نیست، از برگ کلم یا کاهو استفاده کنید.

عدسی چهارشنبه سوری

مواد عدسی لازم برای ۴ نفر

• عدس: ۲ پیمانه
• پیاز: ۱ عدد
• سیر: ۳ حبه
• روغن زیتون: ۳ قاشق غذاخوری
• آبلیموی تازه: ۲ قاشق غذاخوری
• نمک، زردچوبه و فلفل قرمز: به میزان لازم

طرز تهیه عدسی

• عدس را بشویید و ۲ ساعت در آب خیس کنید. سپس آب آن را دور بریزید.
• در قابلمه، روغن زیتون را گرم کنید. پیاز نگینی خردشده و سیر رنده شده را تفت دهید تا طلایی شوند.
• عدس را به قابلمه اضافه کنید و ۲ دقیقه تفت دهید. سپس ۴ پیمانه آب جوش، نمک، زردچوبه و فلفل را بیفزایید.
• حرارت را کم کرده و بگذارید عدس ۴۰ دقیقه بپزد. در ۱۰ دقیقه آخر، آبلیمو را اضافه کنید.

نکات طلایی

• برای عدسی خامهای، نصف پیمانه عدس را پوره کنید و به بقیه اضافه نمایید.
• با نان سنگک داغ و ترشی سرو کنید.

سالاد شیرازی با سس زیتون

مواد لازم سالاد شیرازی برای ۴ نفر

• خیار: ۲ عدد
• گوجه فرنگی: ۳ عدد
• پیاز قرمز: ۱ عدد
• آبلیموی تازه: ۳ قاشق غذاخوری
• روغن زیتون: ۴ قاشق غذاخوری
• نمک، فلفل سیاه و نعنا خشک: به میزان لازم

طرز تهیه سالاد شیرازی با سس زیتون

• خیار، گوجه و پیاز را به اندازه ذرت (مکعبی ریز) خرد کنید.
• در کاسه ای کوچک، آبلیمو، روغن زیتون، نمک، فلفل و نعنا را با همزن بزنید تا امولسیون شود.
• مواد خردشده را با سس مخلوط کرده و ۱۵ دقیقه در یخچال استراحت دهید.

نکات طلایی

• برای طعم متفاوت، کمی پونه کوهی یا ریحان تازه اضافه کنید.
• این سالاد را حداکثر ۲ ساعت قبل از سرو آماده کنید تا ترد بماند.

پلو هفت رنگ (نماد هفت رنگ زندگی و برکت)

مواد لازم پلو هفت رنگ

• برنج: ۳ پیمانه
• روغن زیتون: ۳ قاشق غذاخوری
• زعفران دم کرده: ۲ قاشق غذاخوری
• خلال پسته، بادام، زرشک، کشمش، برگه زردآلو، توت خشک و خرما: هر کدام ۵۰ گرم
• نمک: به میزان لازم

طرز تهیه پلو هفت رنگ

• برنج را با آب و نمک بپزید تا نیم پز شود. سپس آبکش کنید.
• در یک قابلمه با ته نچسب، کمی روغن زیتون بریزید و لایه نازکی از برنج را کف قابلمه بچینید.
• برنج را با لایه های مختلف مواد خشکبار (کشمش، زرشک، خلالها و …) لایه لایه قرار دهید.
• زعفران را با ۲ قاشق روغن زیتون مخلوط کرده و روی برنج بریزید.
• دم کنی بگذارید و روی حرارت ملایم به مدت ۴۰ دقیقه دم کنید.

نکته طلایی:

• برای رنگهای متنوع، میتوانید از آب سبزیجات (مثل اسفناج یا چغندر) استفاده کنید.

ماهی کباب با سس زیتون و سبزیجات

مواد لازم ماهی کباب با سس زیتون و سبزیجات

• ماهی قزلآلا: ۱ عدد (کامل یا فیله)
• روغن زیتون: ½ پیمانه
• سیر رندهشده: ۲ قاشق غذاخوری
• آبلیموی تازه: ¼ پیمانه
• گشنیز، جعفری و نعنا: هر کدام ۱ دسته
• نمک، فلفل سیاه و پاپریکا: به میزان لازم
• طرز تهیه ماهی کباب با سس زیتون و سبزیجات
• ماهی را تمیز کرده و با چاقو روی پوست آن شیارهای عمیق بزنید.
• سبزیجات را خرد کنید و با روغن زیتون، سیر، آبلیمو، نمک و ادویه ها مخلوط نمایید.
• مایه را روی ماهی مالیده و ۱ ساعت در یخچال مزه دار کنید.
• ماهی را در فر از قبل گرم شده (۱۸۰ درجه سانتیگراد) به مدت ۳۰-۴۰ دقیقه بپزید.
• هنگام سرو، با حلقه های لیمو و سبزی تازه تزیین کنید.

نکته طلایی:

• برای کباب کردن روی زغال، ماهی را در فویل پیچیده و با حرارت غیرمستقیم بپزید.

آش ترش مازندرانی (آش چهل گیاه)

مواد لازم آش ترش مازندرانی

• حبوبات (نخود، لوبیا چیتی، عدس): هر کدام ½ پیمانه
• برنج نیم دانه: ۱ پیمانه
• سبزی آش (گزنه، گشنیز، جعفری): ۵۰۰ گرم
• چغندر خردشده: ۲ عدد
• روغن زیتون: ۴ قاشق غذاخوری
• آب نارنج: ۱ پیمانه
• نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم

طرز تهیه آش ترش مازندرانی

• حبوبات را از شب قبل خیس کنید و بپزید.
• در یک قابلمه بزرگ، روغن زیتون را داغ کرده و چغندر را تفت دهید تا نرم شود.
• حبوبات پخته، برنج و ۶ پیمانه آب اضافه کنید. ۱ ساعت بپزید.
• سبزی خردشده را افزوده و پس از ۲۰ دقیقه، آب نارنج و ادویه ها را اضافه کنید.
• آش را هم بزنید تا غلیظ شود. با نعناع داغ و سیرترشی سرو فرمایید.

نکته طلایی:

• اگر گزنه در دسترس نیست، از اسفناج و تره استفاده کنید.

خورشت شش انداز گیلانی

مواد لازم خورشت شش انداز گیلانی

• گردوی خردشده: ۲ پیمانه
• بادمجان حلقه شده: ۴ عدد
• روغن زیتون: ۵ قاشق غذاخوری
• رب انار: ۳ قاشق غذاخوری
• پیاز خردشده: ۲ عدد
• نمک، زردچوبه و فلفل: به میزان لازم

طرز تهیه خورشت شش انداز گیلانی

• بادمجانها را با روغن زیتون سرخ کنید و کنار بگذارید. پیاز را در روغن زیتون تفت دهید تا طلایی شود.
• گردو را اضافه کرده و ۵ دقیقه تفت دهید.
• رب انار، ۲ پیمانه آب جوش، نمک و ادویه ها را افزوده و ۱۵ دقیقه بجوشانید.
• بادمجانها را به خورش اضافه کنید و ۱۰ دقیقه دیگر بپزید.

نکته طلایی

• بهتر است این خورشت را با برنج ساده یا کته سرو کنید. همچنین برای تهیه غذاهای چهارشنبه‌‌ سوری، روغن ذرت و روغن هسته انگور، جایگزین های مناسبی هستند. به طور کلی روغن کنجد، روغن ذرت و روغن هسته انگور با اسیدهای چرب غیر اشباع و طعم ملایم و ویتامین E و آنتی‌ اکسیدان ها، همگی به بهبود طعم و کیفیت غذا کمک می‌ کنند و خواص سلامتی مفیدی دارند.

نتیجه گیری

غذاهای چهارشنبه سوری، حلقه اتصال گذشته و حال هستند که با عطر سبزیها و گرمی آتش، یادآور همبستگی و شادی‌ می شوند. استفاده از روغن زیتون نه تنها این غذاها را سالمتر می کند، بلکه طعمی مدرن و بین المللی به آنها می بخشد. از آشهای پرچرب تا خورشتهای رنگارنگ، هر کدام روایتی از احترام به طبیعت و نعمتهای آن هستند. با تهیه این غذاها هم سفره خود را پربرکت می کنید و هم گامی به سوی حفظ سنتها با نگاهی نو برمیدارید.

سوالات متداول

• چگونه می توان بافت آش رشته را لعابدارتر کرد؟ با افزودن ۲ قاشق آرد نخودچی به آش.
• جایگزین تخم مرغ در کوکو سبزی برای گیاهخواران چیست؟ استفاده از ۲ قاشق آرد نخودچی به جای تخم مرغ.
• اگر برگ مو برای دلمه در دسترس نباشد، از چه موادی می توان استفاده کرد؟ برگ کلم یا کاهو.
• چه موادی طعم ترش به دلمه برگ مو می دهند؟ آب انار یا آبلیمو در مرحله پخت به دلمه اضافه می شود.
• سبزی های اصلی کوکو سبزی کدام اند؟ تره، جعفری، گشنیز و شوید.
• مواد اصلی خورش شش انداز گیلانی چیست؟ گردوی خردشده و بادمجان پایه اصلی این خورش هستند.